Đau dạ dày – Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị hiệu quả

Đau dạ dày là bệnh lý đường tiêu hóa thường gặp, gây ra cảm giác đau tức, nóng rát và khó chịu vùng thượng vị. Nguyên nhân có thể do ăn uống thất thường, căng thẳng kéo dài hay vi khuẩn HP. Nếu không được điều trị đúng cách, đau dạ dày có thể dẫn đến viêm loét, xuất huyết tiêu hóa và nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả.

1. Đau dạ dày là gì?

Đau dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau, dẫn đến những cơn đau vùng thượng vị (phía trên rốn, dưới xương ức). Đây là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay, chiếm tỷ lệ khá cao trong cộng đồng, đặc biệt là ở những người thường xuyên chịu áp lực công việc, có thói quen ăn uống thất thường hoặc sử dụng nhiều rượu bia.

Bệnh có thể xuất hiện ở dạng cấp tính, với triệu chứng dữ dội, đau quặn thắt, hoặc ở dạng mạn tính, âm ỉ kéo dài, tái đi tái lại nhiều lần. Dù ở mức độ nào, đau dạ dày cũng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

2. Nguyên nhân gây đau dạ dày

Đau dạ dày không chỉ xuất phát từ một nguyên nhân duy nhất, mà thường do sự kết hợp của nhiều yếu tố. Các nguyên nhân phổ biến gồm:

2.1. Nhiễm vi khuẩn HP

Một trong những nguyên nhân hàng đầu của đau dạ dày là nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). Loại vi khuẩn này có khả năng sinh sống trong môi trường acid mạnh của dạ dày bằng cách tiết enzyme urease, tạo ra môi trường kiềm cục bộ để tồn tại. Khi đó, chúng tấn công lớp nhầy bảo vệ niêm mạc, làm niêm mạc bị bào mòn và hình thành các vết loét. Nhiễm HP không chỉ gây viêm loét dạ dày – tá tràng, mà còn làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày nếu kéo dài.

2.2. Chế độ ăn uống không khoa học

• Ăn uống thất thường, bỏ bữa, ăn quá nhanh hoặc quá no.
• Sử dụng thực phẩm nhiều gia vị cay nóng, chua, dầu mỡ.
• Ăn khuya thường xuyên hoặc lạm dụng thức ăn chế biến sẵn.
• Uống nhiều rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas.

Những thói quen này khiến dạ dày phải tiết acid liên tục, từ đó gây kích ứng niêm mạc và làm xuất hiện các cơn đau dạ dày.

2.3. Căng thẳng, stress kéo dài

Yếu tố tâm lý có mối liên hệ mật thiết với hệ tiêu hóa. Khi bạn thường xuyên lo âu, căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra nhiều cortisol – một loại hormone làm tăng tiết acid dạ dày. Acid dư thừa kết hợp với sự rối loạn nhu động ruột dẫn đến tình trạng đau, nóng rát vùng thượng vị, thậm chí kèm theo buồn nôn và khó tiêu.

2.4. Tác dụng phụ của thuốc

Nhiều loại thuốc, đặc biệt là nhóm NSAIDs (ibuprofen, aspirin, naproxen) và corticoid, có tác dụng phụ làm bào mòn lớp nhầy bảo vệ dạ dày. Khi sử dụng lâu ngày hoặc không có chỉ định của bác sĩ, chúng dễ gây loét và đau dạ dày.

2.5. Thói quen xấu trong sinh hoạt

Hút thuốc lá, thức khuya, ngủ không đủ giấc, ít vận động, hoặc thường xuyên ăn trong tình trạng căng thẳng cũng là những yếu tố góp phần làm suy yếu hệ tiêu hóa. Những người duy trì lối sống này thường dễ bị đau dạ dày mạn tính.

3. Triệu chứng đau dạ dày

Nhận biết sớm các triệu chứng của đau dạ dày sẽ giúp người bệnh kịp thời điều chỉnh và đi khám. Một số dấu hiệu thường gặp:

3.1. Đau vùng thượng vị

Đây là triệu chứng điển hình nhất. Người bệnh cảm thấy đau âm ỉ, có lúc đau dữ dội vùng bụng trên rốn. Cơn đau có thể xuất hiện khi đói (do acid tấn công trực tiếp vào niêm mạc) hoặc sau khi ăn (do dạ dày co bóp nhiều).

3.2. Ợ chua, ợ nóng và trào ngược

Khi acid dạ dày dư thừa, người bệnh dễ gặp tình trạng ợ chua, cảm giác nóng rát ở ngực hoặc họng. Đây cũng là dấu hiệu của trào ngược dạ dày – thực quản, một biến chứng liên quan mật thiết đến đau dạ dày.

3.3. Buồn nôn và nôn

Niêm mạc bị tổn thương khiến dạ dày phản ứng bằng cách co bóp mạnh, đẩy thức ăn ra ngoài. Người bệnh thường cảm thấy buồn nôn, đặc biệt là sau khi ăn quá nhiều dầu mỡ hoặc rượu bia.

3.4. Chướng bụng, khó tiêu, đầy hơi

Dạ dày yếu đi làm cho quá trình tiêu hóa chậm hơn bình thường. Người bệnh dễ thấy chướng bụng, ăn ít nhưng nhanh no, kèm cảm giác khó tiêu.

3.5. Triệu chứng toàn thân

Ngoài các triệu chứng tiêu hóa, người bệnh đau dạ dày còn gặp tình trạng mệt mỏi, chán ăn, giảm cân không rõ nguyên nhân. Ở giai đoạn mạn tính, việc hấp thu dinh dưỡng kém có thể dẫn đến thiếu máu và suy nhược cơ thể.

4. Biến chứng nguy hiểm của đau dạ dày

Nếu không được điều trị, đau dạ dày có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Viêm loét dạ dày – tá tràng: vết loét ăn sâu vào thành dạ dày, gây đau dữ dội, dễ tái phát.
• Xuất huyết tiêu hóa: niêm mạc bị tổn thương nặng, dẫn đến nôn ra máu, đi ngoài phân đen. Đây là biến chứng cấp cứu.
• Thủng dạ dày: vết loét ăn thủng thành dạ dày, gây cơn đau đột ngột dữ dội, nguy hiểm tính mạng.
• Ung thư dạ dày: nhiễm HP lâu dài và viêm loét mạn tính là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến ung thư.

5. Cách chẩn đoán đau dạ dày

Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định:

• Thăm khám lâm sàng: hỏi bệnh, kiểm tra vị trí đau, đánh giá triệu chứng.
• Nội soi dạ dày: phương pháp chính xác nhất, cho phép quan sát trực tiếp niêm mạc.
• Xét nghiệm HP: test hơi thở, xét nghiệm máu hoặc phân để phát hiện vi khuẩn HP.
• Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm, X-quang có cản quang hỗ trợ đánh giá.

6. Phương pháp điều trị đau dạ dày

Điều trị đau dạ dày cần sự kết hợp của thuốc, thảo dược và thay đổi lối sống.

6.1. Điều trị bằng Tây y

• Thuốc giảm tiết acid: nhóm ức chế bơm proton (PPI), kháng H2.
• Thuốc trung hòa acid: các loại thuốc kháng acid (antacid).
• Kháng sinh diệt HP: thường phối hợp 2–3 loại kháng sinh.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc: như sucralfat, bismuth.

Phác đồ điều trị cần tuân theo chỉ định của bác sĩ để tránh kháng thuốc.

6.2. Điều trị bằng Đông y và thảo dược

Đông y quan niệm đau dạ dày liên quan đến tỳ vị hư hàn, khí trệ, can uất. Các bài thuốc và thảo dược thường dùng gồm:

• Nghệ vàng và mật ong: giúp giảm viêm, hỗ trợ liền vết loét.
• Trà dây: kháng khuẩn HP tự nhiên, giảm đau hiệu quả.
• Lá khôi tía, cam thảo, bạch truật: kiện tỳ, hòa vị, giảm ợ chua.

6.3. Thay đổi lối sống

• Ăn uống điều độ, chia nhỏ bữa ăn.
• Hạn chế rượu bia, cà phê, thuốc lá.
• Ngủ sớm, tránh thức khuya, giảm stress.
• Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, thiền.

7. Cách phòng ngừa đau dạ dày

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, để ngăn ngừa đau dạ dày, bạn nên:

• Ăn uống khoa học: ăn chậm, nhai kỹ, không bỏ bữa.
• Hạn chế đồ cay, chua, dầu mỡ và thức ăn nhanh.
• Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm dễ tiêu hóa.
• Uống đủ nước mỗi ngày, tránh uống nước ngọt có gas.
• Quản lý stress bằng thiền, thể dục, nghỉ ngơi hợp lý.
• Khám sức khỏe định kỳ, xét nghiệm HP nếu có triệu chứng kéo dài.

8. Kết luận

Đau dạ dày là bệnh lý tiêu hóa phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc nhận biết sớm triệu chứng, tìm hiểu nguyên nhân và điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Bên cạnh đó, duy trì chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh và khám sức khỏe định kỳ chính là chìa khóa để bảo vệ dạ dày khỏe mạnh.

Dạ Dày Bách Nhiên Mộc

Thành phần:

Trong mỗi viên có chứa:
- Bột Ô tặc cốt : 150mg
- 125mg cao khô hỗn hợp chiết xuất từ nguyên liệu:
- Lá khôi: 700mg
- Củ gai : 330mg
- Hậu phác : 220mg
- Bột Khương hoàng : 75mg
- Bột Hoài sơn : 75mg
- Bột Sâm Ngọc Linh: 2,4mg

Công dụng:

Hỗ trợ giảm acid dịch vị, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày. Hỗ trợ giảm nguy cơ viêm loét dạ dày, tá tràng, giảm các biểu hiện của viêm loét dạ dày, tá tràng như ợ hơi, ợ chua, đầy bụng, nóng rát thượng vị.

Đối tượng sử dụng:

Người có nguy cơ viêm loét dạ dày, tá tràng. Người bị viêm loét dạ dày, tá tràng.

Cách dùng:

Uống 2 viên/lần x 2-3 lần/ngày, uống trước khi ăn 1 giờ.

Lưu ý:

- Không dùng cho phụ nữ có thai, người mẫn cảm, kiêng kỵ với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm. 

- Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

- Bảo quản: Để nơi khô mát, tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ dưới 30°C. Để xa tầm tay trẻ em.

Hãy cùng Bách Nhiên Mộc đồng hành trên hành trình mang sức khỏe và niềm vui đến cho mọi người dân Việt Nam, bởi sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi con người.
📣 Tham gia Group để nhận tư vấn miễn phí từ BS chuyên khoa: https://www.facebook.com/groups/cosuckhoelacotatcacotatcacotatca/
📧 Email: thaoduocbachnhienmoc@gmail.com
🌐 Website: bachnhienmoc.com
📍 Địa chỉ: 78 Mặt hồ Linh Quang, Phường Văn Chương, Quận Đống Đa, TP Hà Nội
📞 Hotline: 038.608.06.08

Bách Nhiên Mộc - Thương hiệu thảo dược thiên nhiên vì sức khoẻ cộng đồng!