Ung thư gan: Nguyên nhân, dấu hiệu, giai đoạn và cách phòng ngừa
Ung thư gan là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến và nguy hiểm hàng đầu tại Việt Nam. Bệnh diễn tiến âm thầm, khó phát hiện sớm và thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn. Việc nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu, các giai đoạn và cách phòng ngừa sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe lá gan cũng như nâng cao cơ hội điều trị thành công.
1. Tình trạng ung thư gan ở Việt Nam
Theo thống kê của GLOBOCAN 2022, ung thư gan là loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam, với hơn 26.000 ca mắc mới mỗi năm, chiếm khoảng 14,5% tổng số ca ung thư. Đáng chú ý, đây cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, với hơn 25.000 ca tử vong mỗi năm, chỉ đứng sau ung thư phổi.
Nguyên nhân khiến tỷ lệ ung thư gan ở Việt Nam cao là do:
-
Tỷ lệ nhiễm viêm gan B và C trong cộng đồng vẫn còn lớn.
-
Thói quen uống rượu bia phổ biến.
-
Nhiều người có xu hướng khám phát hiện muộn, khi bệnh đã ở giai đoạn nặng.
Những con số này cho thấy ung thư gan đang là gánh nặng y tế lớn tại nước ta, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phòng ngừa, tầm soát và điều trị sớm.
2.Ung thư gan là gì?
Ung thư gan là tình trạng xuất hiện các tế bào ác tính trong nhu mô gan. Có hai nhóm chính:
-
Ung thư gan nguyên phát: Xuất phát từ tế bào gan (hay gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào gan – HCC).
-
Ung thư gan thứ phát: Gan bị di căn từ ung thư ở cơ quan khác (dạ dày, phổi, đại tràng…).
Trong thực tế, ung thư gan nguyên phát chiếm tỷ lệ lớn hơn nhiều và là vấn đề sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam. Gan vốn là cơ quan quan trọng, tham gia vào nhiều chức năng như chuyển hóa dinh dưỡng, giải độc, dự trữ năng lượng và sản xuất mật. Khi gan bị tổn thương kéo dài, các tế bào có nguy cơ đột biến và phát triển thành ung thư.
3. Nguyên nhân gây ung thư gan
Ung thư gan hình thành từ nhiều yếu tố kết hợp. Một số nguyên nhân đã được y học chứng minh bao gồm:
3.1. Viêm gan virus B và C
-
Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan.
-
Nhiễm virus HBV hoặc HCV mạn tính làm gan bị viêm kéo dài, dẫn đến xơ gan rồi tiến triển thành ung thư.
-
Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ có tỷ lệ nhiễm viêm gan virus B cao, vì vậy tỷ lệ ung thư gan cũng cao theo.
3.2. Xơ gan
-
Xơ gan là tình trạng mô gan bị thay thế bằng mô xơ sẹo, làm mất chức năng gan.
-
Có tới khoảng 80% bệnh nhân ung thư gan phát triển từ nền xơ gan.
-
Xơ gan có thể do rượu, virus viêm gan, gan nhiễm mỡ, bệnh di truyền.
3.3. Độc tố trong thực phẩm
-
Aflatoxin trong ngũ cốc, hạt mốc là một chất gây ung thư mạnh.
-
Ở các nước khí hậu nóng ẩm như Việt Nam, nguy cơ nhiễm aflatoxin cao nếu bảo quản thực phẩm kém.
3.4. Rượu bia và lối sống không lành mạnh
-
Uống nhiều rượu trong thời gian dài gây tổn thương gan, viêm gan do rượu, cuối cùng dẫn đến xơ gan và ung thư.
-
Hút thuốc lá, ít vận động, chế độ ăn giàu chất béo cũng làm tăng nguy cơ.
3.5. Yếu tố di truyền và bệnh lý chuyển hóa
-
Một số bệnh lý như: Hemochromatosis (thừa sắt), bệnh Wilson (ứ đồng) đều có thể dẫn đến ung thư gan.
-
Tiền sử gia đình có người mắc ung thư gan cũng làm tăng nguy cơ.
4. Các yếu tố nguy cơ dễ mắc ung thư gan
Không phải ai cũng có nguy cơ mắc ung thư gan như nhau. Nhóm đối tượng dưới đây cần đặc biệt lưu ý:
-
Người mắc viêm gan B hoặc C mạn tính.
-
Người bị xơ gan (do rượu, virus, bệnh gan nhiễm mỡ…).
-
Người nghiện rượu, uống rượu nhiều năm.
-
Người thừa cân, béo phì, mắc tiểu đường type 2.
-
Người có chế độ ăn uống không lành mạnh, sử dụng thực phẩm nhiễm nấm mốc.
-
Nam giới trên 40 tuổi.
-
Người có tiền sử gia đình từng mắc ung thư gan.
5. Dấu hiệu ung thư gan
Ung thư gan thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, do đó bệnh nhân thường chủ quan. Khi xuất hiện triệu chứng, đa phần bệnh đã tiến triển.
5.1. Dấu hiệu sớm
-
Ăn không ngon, chán ăn.
-
Mệt mỏi, uể oải thường xuyên.
-
Đau tức hoặc nặng vùng hạ sườn phải.
-
Sụt cân bất thường không rõ nguyên nhân.
-
Cảm giác đầy bụng, khó tiêu.
5.2. Dấu hiệu khi bệnh tiến triển
-
Vàng da, vàng mắt: Do chức năng gan suy giảm, bilirubin trong máu tăng cao.
-
Nước tiểu sậm màu, phân bạc màu: Liên quan đến tắc nghẽn đường mật.
-
Ngứa da kéo dài: Xuất hiện khi có ứ mật.
-
Bụng chướng, cổ trướng: Do dịch tích tụ trong ổ bụng.
-
Đau rõ vùng bụng trên: Khi khối u to, chèn ép.
-
Suy kiệt cơ thể, sụt cân nhanh: Thường gặp ở giai đoạn cuối.
-
Sốt nhẹ kéo dài: Không rõ nguyên nhân, thường kèm mệt mỏi.
6. Các giai đoạn của ung thư gan
Bệnh ung thư gan được phân chia thành nhiều giai đoạn khác nhau để định hướng tiên lượng và điều trị:
-
Giai đoạn sớm
-
Khối u còn nhỏ, chưa lan ra ngoài gan.
-
Người bệnh hầu như không có triệu chứng.
-
Giai đoạn trung gian
-
Khối u phát triển lớn hơn, có thể lan vào mạch máu.
-
Bệnh nhân bắt đầu xuất hiện đau tức vùng bụng, mệt mỏi.
-
Giai đoạn tiến triển
-
Ung thư lan sang hạch bạch huyết hoặc di căn đến phổi, xương.
-
Xuất hiện nhiều triệu chứng rõ rệt như vàng da, cổ trướng.
-
Giai đoạn cuối
-
Chức năng gan suy kiệt, khối u lan rộng.
-
Tiên lượng sống kém, chủ yếu điều trị giảm nhẹ.
7. Cách phòng ngừa ung thư gan
Ung thư gan có thể phòng ngừa bằng các biện pháp sau:
7.1. Tiêm vắc-xin viêm gan B
-
Đây là cách phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay.
-
Trẻ sơ sinh nên được tiêm vắc-xin viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh.
7.2. Phòng tránh viêm gan C
-
Dùng kim tiêm an toàn, không dùng chung đồ cá nhân.
-
Quan hệ tình dục an toàn, tránh tiếp xúc máu không kiểm soát.
7.3. Hạn chế rượu bia, thuốc lá
-
Không lạm dụng rượu bia, vì đây là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan.
-
Tránh hút thuốc lá và khói thuốc thụ động.
7.4. Duy trì lối sống lành mạnh
-
Ăn uống khoa học, nhiều rau xanh, ít chất béo bão hòa.
-
Tập thể dục đều đặn, giữ cân nặng hợp lý.
-
Kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, mỡ máu.
7.5. Bảo quản thực phẩm an toàn
-
Không ăn hạt, ngũ cốc, thực phẩm bị mốc.
-
Sử dụng nguồn thực phẩm sạch, an toàn.
7.6. Khám sức khỏe định kỳ
-
Người có nguy cơ cao (viêm gan B, C, xơ gan) nên tầm soát định kỳ 3–6 tháng/lần.
-
Siêu âm gan và xét nghiệm AFP để phát hiện sớm
8. Kết luận
Ung thư gan là bệnh lý có tỷ lệ tử vong cao nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và phát hiện sớm nếu chủ động. Hãy quan tâm tới lá gan của bạn ngay từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe và cuộc sống lâu dài.
Giải độc gan Bách Nhiên Mộc
Thành phần
Công dụng:
Đối tượng sử dụng:
Cách dùng:
Lưu ý:
Không sử dụng cho phụ nữ có thai, người mẫn cảm, kiêng kỵ với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm. Người già thận kém, đái đêm nhiều không nên dùng. Người đang dùng thuốc tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi dùng. Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh Bảo quản: Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp, nhiệt độ dưới 30°C. Để xa tầm tay trẻ em.
📣 Tham gia Group để nhận tư vấn miễn phí từ BS chuyên khoa: https://www.facebook.com/groups/cosuckhoelacotatcacotatcacotatca/
📧 Email: thaoduocbachnhienmoc@gmail.com
🌐 Website: bachnhienmoc.com
📍 Địa chỉ: 78 Mặt Hồ Linh Quang, P. Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội
📞 Hotline: 038.608.06.08
Bách Nhiên Mộc mang sức khỏe và niềm vui đến mọi người dân Việt Nam!