Vàng Da Bệnh Lý Do Đâu? Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị
Vàng da bệnh lý do đâu là câu hỏi khiến nhiều người lo lắng khi nhận thấy làn da và mắt chuyển sang màu vàng bất thường. Đây không chỉ là dấu hiệu thay đổi sắc tố mà còn cảnh báo những rối loạn nghiêm trọng trong cơ thể, đặc biệt liên quan đến gan và mật.
1. Vàng Da Là Gì?
Vàng da (jaundice) là tình trạng da và kết mạc mắt chuyển sang màu vàng do nồng độ bilirubin trong máu tăng cao. Bilirubin là một sắc tố màu vàng được tạo ra từ quá trình phân hủy hồng cầu. Bình thường, gan sẽ chuyển hóa và đào thải bilirubin qua mật vào ruột, sau đó ra ngoài cơ thể qua phân và nước tiểu. Khi quá trình này bị rối loạn, bilirubin tích tụ trong máu, gây ra hiện tượng vàng da.
2. Vàng Da Bệnh Lý Do Đâu?
Vàng da bệnh lý có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, được phân loại dựa trên vị trí rối loạn trong quá trình chuyển hóa bilirubin:
2.1. Vàng Da Trước Gan
Do sự phá hủy hồng cầu quá mức, dẫn đến tăng bilirubin gián tiếp trong máu. Nguyên nhân bao gồm:
-
Bệnh tan máu bẩm sinh (thalassemia, thiếu men G6PD)
-
Nhiễm trùng (sốt rét, nhiễm khuẩn huyết)
-
Nhiễm độc (chì, hydrogen sulfide)
2.2. Vàng Da Tại Gan
Do tổn thương tế bào gan, làm giảm khả năng chuyển hóa và bài tiết bilirubin. Nguyên nhân bao gồm:
-
Viêm gan virus (A, B, C, D, E)
-
Xơ gan, viêm gan do rượu
-
Nhiễm độc gan do thuốc (paracetamol, rifampin)
-
Bệnh gan tự miễn
2.3. Vàng Da Sau Gan
Do tắc nghẽn đường mật, cản trở việc bài tiết bilirubin. Nguyên nhân bao gồm:
-
Sỏi mật, viêm đường mật
-
U đầu tụy, ung thư đường mật
-
Giun chui ống mật
3. Triệu Chứng Của Vàng Da Bệnh Lý
Ngoài biểu hiện da và mắt vàng, vàng da bệnh lý còn đi kèm với các triệu chứng khác tùy thuộc vào nguyên nhân:
-
Sốt, ớn lạnh
-
Đau bụng, đặc biệt ở vùng hạ sườn phải
-
Ngứa da, đặc biệt vào ban đêm
-
Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu
-
Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân
-
Buồn nôn, nôn
-
Gan, lách to
4. Vàng Da Bệnh Lý Ở Trẻ Sơ Sinh
Vàng da ở trẻ sơ sinh thường là hiện tượng sinh lý, xuất hiện sau 24 giờ sau sinh và tự hết sau 1-2 tuần. Tuy nhiên, nếu vàng da xuất hiện sớm, kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường, đó có thể là vàng da bệnh lý. Nguyên nhân bao gồm:
-
Bất đồng nhóm máu mẹ con (ABO, Rh)
-
Thiếu men G6PD
-
Nhiễm trùng bào thai
-
Bệnh lý gan mật bẩm sinh (teo đường mật)
Nếu không được điều trị kịp thời, vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như bại não, điếc hoặc tử vong.
5. Chẩn Đoán Vàng Da Bệnh Lý
Để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của vàng da, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh:
-
Xét nghiệm máu: đo nồng độ bilirubin toàn phần, trực tiếp và gián tiếp
-
Xét nghiệm chức năng gan (ALT, AST, GGT, ALP)
-
Siêu âm bụng để phát hiện tắc nghẽn đường mật hoặc tổn thương gan
-
Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc CT scan nếu cần thiết
6. Điều Trị Vàng Da Bệnh Lý
Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây vàng da:
-
Vàng da do tan máu: điều trị nguyên nhân gây tan máu, truyền máu nếu cần
-
Vàng da do viêm gan: điều trị viêm gan bằng thuốc kháng virus, nghỉ ngơi, chế độ dinh dưỡng hợp lý
-
Vàng da do tắc nghẽn đường mật: phẫu thuật hoặc can thiệp nội soi để loại bỏ tắc nghẽn
-
Vàng da ở trẻ sơ sinh: chiếu đèn, truyền máu thay thế nếu cần
7. Phòng Ngừa Vàng Da Bệnh Lý
Một số biện pháp phòng ngừa vàng da bệnh lý bao gồm:
-
Tiêm phòng viêm gan A và B
-
Tránh tiếp xúc với các chất độc hại cho gan
-
Hạn chế uống rượu, bia
-
Ăn uống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng
-
Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý về gan và mật
8. Kết luận
Vàng da bệnh lý do đâu là thắc mắc cần được làm rõ để không bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sức khỏe. Khi hiểu rõ nguyên nhân, người bệnh có thể chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm do các bệnh lý gan mật gây ra.
Giải Độc Gan Bách Nhiên Mộc
Thành phần:
Bột Kim Ngân Hoa |
150mg |
Diệp Hạ Châu |
300mg |
Cà Gai Leo |
300mg |
Mã Đề |
235mg |
Quả Dứa Dại |
235mg |
Rau Má |
225mg |
Xạ Đen |
210mg |
Vỏ Vối Rừng |
176mg |
Công dụng:
-
Hỗ trợ giải độc gan, thanh nhiệt, làm mát gan.
-
Tăng cường chức năng gan, hỗ trợ bảo vệ gan khỏi các tác nhân độc hại.
-
Giảm các triệu chứng: mề đay, mẩn ngứa, vàng da, chán ăn, mệt mỏi do chức năng gan kém.
Liều dùng:
-
Ngày uống 2 lần, mỗi lần 3 viên.
*Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
📣 Tham gia Group để nhận tư vấn miễn phí từ BS chuyên khoa: https://www.facebook.com/groups/cosuckhoelacotatcacotatcacotatca/
📧 Email: thaoduocbachnhienmoc@gmail.com
🌐 Website: bachnhienmoc.com
📍 Địa chỉ: 78 Mặt Hồ Linh Quang, P. Văn Chương, Q. Đống Đa, Hà Nội
📞 Hotline: 038.608.06.08
Bách Nhiên Mộc mang sức khỏe và niềm vui đến mọi người dân Việt Nam!