Bệnh gút ăn xôi được không là thắc mắc quen thuộc của nhiều người khi xây dựng chế độ ăn kiêng phù hợp. Hiểu rõ thành phần dinh dưỡng và những lưu ý quan trọng sẽ giúp người mắc gút lựa chọn cách ăn xôi an toàn, hỗ trợ kiểm soát tốt acid uric trong cơ thể.

1. Nguyên nhân gây ra bệnh Gout

Bệnh gút là một dạng viêm khớp phổ biến, đặc trưng bởi những cơn đau khớp đột ngột và dữ dội – dấu hiệu lâm sàng điển hình của bệnh.

Cơ chế chính của gút liên quan đến tình trạng dư thừa acid uric trong máu. Khi nồng độ acid uric tăng cao, các tinh thể urat bắt đầu hình thành và lắng đọng trong khớp cũng như các mô mềm xung quanh. Quá trình này thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ rệt, cho đến khi cơn đau gút xuất hiện bất ngờ.

Purine là hợp chất tự nhiên có mặt trong nhiều loại thực phẩm với hàm lượng khác nhau. Các thực phẩm như thịt đỏ và hải sản chứa nhiều purine hơn. Ví dụ, 100 gam thịt heo có thể cung cấp trên 200 mg purine, trong khi 100 gam cua chứa khoảng 152 mg purine.

Khi cơ thể chuyển hóa purine từ thức ăn, acid uric được tạo ra như một sản phẩm phụ. Việc tiêu thụ quá mức thực phẩm giàu purine làm tăng lượng acid uric trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút.

Vì lý do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo người trưởng thành nên giới hạn tổng lượng purine nạp vào khoảng 400 mg mỗi ngày để giúp kiểm soát nồng độ acid uric máu và phòng ngừa nguy cơ phát triển bệnh.

Bệnh gút có thể gặp ở mọi lứa tuổi và giới tính. Tuy nhiên, số liệu thống kê cho thấy phụ nữ – đặc biệt là ở độ tuổi trung niên và sau mãn kinh – có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nam giới. Cần nhấn mạnh rằng bệnh gút không thể chữa khỏi hoàn toàn; việc điều trị chủ yếu nhằm kiểm soát nồng độ acid uric trong máu và ngăn ngừa các cơn đau tái phát.

2. Người bị bệnh gút có ăn được xôi không?

Xôi được làm chủ yếu từ gạo nếp. Trung bình 100 gam gạo nếp chứa khoảng 50,3 mg purine. Nếu tính theo khẩu phần thông thường từ 150 đến 250 gam, lượng purine tương ứng vào khoảng 75,5–125,75 mg. Xét riêng phần xôi không kèm thức ăn mặn, mức purine này vẫn được coi là khá an toàn với người bệnh gút. Tuy vậy, cần chú ý kiểm soát cả khối lượng xôi ăn trong mỗi bữa lẫn các món ăn kèm có thể làm tăng lượng purine tổng cộng.

Bên cạnh đó, gạo nếp cũng là nguồn dinh dưỡng cung cấp năng lượng và vi chất thiết yếu. Trong 100 gam gạo nếp có khoảng 97 kcal, 8,2 gam protein, 74,9 gam tinh bột, 32 mg canxi, 282 mg kali, 1,2 mg sắt và 1,5 gam chất béo. Ngoài ra, nó còn chứa nhiều vitamin như A, C, D, B1, B2 và E.

3. Lưu ý khi ăn xôi hay đồ nếp cho người bệnh Gout

3.1. Những điều cần lưu ý khi người bệnh gút ăn xôi

Xôi không phải là thực phẩm bị cấm tuyệt đối với người mắc bệnh gút. Tuy nhiên, điều đáng lưu tâm là cách chế biến và các nguyên liệu ăn kèm. Một số loại xôi như xôi mặn thường đi cùng thịt đỏ, thịt gà, hải sản hoặc nội tạng động vật – đây đều là nhóm thực phẩm có hàm lượng purine cao, dễ làm tăng nồng độ acid uric trong máu nếu sử dụng thường xuyên hoặc không kiểm soát khẩu phần.

Bên cạnh đó, đậu xanh và đậu phộng – những nguyên liệu phổ biến trong món xôi – cũng có mức purine khá cao, dao động từ 50 đến 150 mg purine trong mỗi 100 gram. Vì vậy, người bị gút cần thận trọng khi ăn các loại xôi như xôi đậu xanh, xôi đậu phộng, xôi xéo hay xôi mặn để tránh vượt quá giới hạn purine được khuyến nghị mỗi ngày.

Thay vào đó, người bệnh nên lựa chọn những loại xôi có nguyên liệu lành tính hơn như xôi gấc, xôi lá cẩm, xôi hạt sen hoặc xôi khoai mì. Những món xôi này thường không chứa các thành phần giàu purine mà vẫn đảm bảo cung cấp dưỡng chất tốt cho sức khỏe.

3.2. Khi dùng các món từ nếp, người bệnh gút cần chú ý gì?

Về cơ bản, gạo nếp có lượng purine thấp và không phải là thực phẩm nguy hiểm đối với người mắc bệnh gút. Tuy nhiên, chế độ dinh dưỡng hợp lý đối với người bệnh cần đảm bảo nguyên tắc: cân đối các nhóm chất, đồng thời hạn chế thực phẩm giàu purine. Việc lạm dụng món nếp nói chung có thể dẫn đến những tác động tiêu cực, đặc biệt nếu người bệnh có kèm theo béo phì hoặc rối loạn đường huyết.

So với gạo tẻ thông thường, gạo nếp đã nấu chín chứa năng lượng cao hơn đáng kể – khoảng 344 kcal trên mỗi 100 gram, tức gấp khoảng 3 lần. Gạo nếp cũng có chỉ số đường huyết (GI) vượt ngưỡng 73, nằm trong nhóm thực phẩm làm tăng đường huyết nhanh sau khi ăn. Vì lý do này, cả người mắc bệnh gút và người khỏe mạnh cũng nên kiểm soát lượng gạo nếp tiêu thụ để hạn chế nguy cơ tăng cân và mắc các bệnh chuyển hóa như tiểu đường.

Một lựa chọn thay thế đáng cân nhắc là gạo nếp cẩm – loại gạo có chỉ số GI thấp hơn (khoảng 42,3) và giàu hoạt chất sinh học. Gạo nếp cẩm không chỉ giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn mà còn mang lại nhiều lợi ích khác như hỗ trợ tim mạch, tăng cường đề kháng, cải thiện tiêu hóa và giúp cơ thể đào thải độc tố hiệu quả hơn.

4. Nguyên tắc dinh dưỡng tổng quát cho người bị gút

Điều quan trọng nhất trong chế độ ăn của người bị gút là giảm tối đa việc tiêu thụ các thực phẩm giàu purine. Việc kiểm soát lượng purine nạp vào sẽ giúp duy trì nồng độ acid uric trong máu ở mức an toàn, từ đó ngăn ngừa các đợt đau cấp tính hoặc tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn. Ngoài ra, chế độ ăn cần được thiết kế cân đối giữa các nhóm dưỡng chất chính như tinh bột, đạm và chất béo tốt. Việc bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cũng rất cần thiết để củng cố hệ miễn dịch và duy trì sức khỏe tổng thể.

4.1. Những nhóm thực phẩm cần tránh và nên ăn

Các thực phẩm người bị gút nên hạn chế:

• Thịt đỏ (thịt bò, thịt heo, thịt dê): Dù giàu đạm, đây lại là nguồn purine cao, khiến cơ thể phải xử lý nhiều acid uric hơn. Người bệnh có thể giảm tiêu thụ và thay thế một phần đạm động vật này bằng nguồn đạm thực vật.

• Nội tạng động vật: Đây cũng là nhóm thực phẩm có hàm lượng purine cao, đồng thời dễ làm các cơn đau và viêm khớp nặng thêm.

• Thịt gà, thịt ngỗng: Hai loại thịt này chứa purine ở mức tương đối cao (ví dụ, 100 gam thịt gà có khoảng 175 mg purine). Người bệnh gút vẫn có thể ăn nhưng cần kiểm soát khẩu phần, luôn lưu ý tổng lượng purine mỗi ngày không nên vượt 400 mg.

• Hải sản: Các loại cá biển, tôm, cua, sò, ốc… giàu dinh dưỡng nhưng cũng chứa lượng purine đáng kể, nên hạn chế để tránh tăng acid uric trong máu.

• Một số rau, đậu: Đậu phộng, đậu xanh, đậu trắng, yến mạch, rau bina và súp lơ đều có hàm lượng purine tương đối cao, cũng cần tiêu thụ chừng mực.

Các thực phẩm phù hợp hơn cho người bệnh gút:

• Thịt trắng (cá nước ngọt, ức gà): Hàm lượng đạm cao nhưng purine thấp hơn so với thịt đỏ, thích hợp hơn cho thực đơn của người gút. Khuyến nghị sử dụng khoảng 100–170 gam mỗi ngày.

• Đậu nành: Là nguồn đạm thực vật chất lượng. Trong 100 gam đậu hũ có khoảng 8 gam đạm và khoảng 55,5 mg purine. Mặc dù không quá thấp, người bệnh vẫn có thể ăn đậu hũ với lượng hợp lý để đảm bảo đủ đạm mà không nạp quá nhiều purine.

• Trứng: Là thực phẩm giàu đạm, ít purine và dễ kiểm soát lượng ăn vào, thích hợp để thay thế thịt đỏ.

• Trái cây giàu vitamin C: Vitamin C giúp điều hòa và làm giảm nồng độ acid uric trong máu. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ chống viêm, chống oxy hóa và tăng cường đề kháng cho cơ thể.

4.2. Các loại nước uống phù hợp với người bệnh gút

Một nguyên tắc quan trọng khác trong chăm sóc dinh dưỡng cho người bị gút là uống đủ nước mỗi ngày. Việc duy trì lượng nước đầy đủ hỗ trợ bôi trơn khớp, giúp các chuyển động linh hoạt và giảm ma sát. Đồng thời, nước còn thúc đẩy quá trình đào thải acid uric qua đường tiết niệu, góp phần kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

Một số lựa chọn nước uống phù hợp:

• Nước lọc: Người trưởng thành nên uống khoảng 2 lít mỗi ngày. Một công thức tham khảo để tính lượng nước tối thiểu cần uống trong ngày là: 0.4 x trọng lượng cơ thể (kg).

• Nước giàu kiềm (nước ion kiềm, nước khoáng hoặc soda không đường, không chanh): Những loại nước này có khả năng điều chỉnh độ pH máu, giúp giảm triệu chứng trong các đợt gút cấp và hỗ trợ bảo vệ thận bằng cách hạn chế hình thành tinh thể urat và sỏi thận.

• Cà phê nguyên chất: Chất caffeine trong cà phê có tác dụng giảm nồng độ acid uric, hỗ trợ làm dịu cơn đau. Người bệnh gút có thể sử dụng cà phê đen nguyên chất như một phần của chế độ ăn uống được kiểm soát.

5. Kết luận

Bệnh gút ăn xôi được không là câu hỏi nhiều người băn khoăn. Thực tế, người bệnh vẫn có thể ăn xôi nếu biết chọn loại phù hợp và kiểm soát khẩu phần. Quan trọng nhất là duy trì chế độ ăn cân bằng, hạn chế purine để quản lý tốt nồng độ acid uric trong máu.

 

TPBVSK An Phong Bách Nhiên Mộc

Thành phần

Trong 1 viên có chứa 268mg cao khô chiết xuất từ 3485,5mg hỗn hợp nguyên liệu (tỷ lệ chiết xuất 1:13):

Dây gắm (Gnetum montanum) ............................................. 563mg

Dây đau xương ......................................................................... 450mg

Hạ khô thảo .............................................................................. 450mg

Hy thiêm ..................................................................................... 360mg

Ngưu tất ....................................................................................... 300mg

Đương quy .................................................................................. 300mg

Độc hoạt ....................................................................................... 300mg

Râu mèo ....................................................................................... 200mg

Thổ phục linh .............................................................................. 120mg

Trần bì ............................................................................................ 100mg

Tang chi ........................................................................................... 80mg

Cam thảo (Glycyrrhiza uralensis) .............................................. 50mg

Hậu phác nam ............................................................................... 50mg

Tỳ giải ............................................................................................... 50mg

Thương truật .................................................................................. 12,5mg

Bột Nghệ vàng ................................................................................ 80mg

Cao khô bàng hôi ............................................................................ 50mg

(Terminalia bellirica extract; tỉ lệ 10:1)

Phụ liệu: vỏ nang gelatin, chất bảo quản: sodium benzoate, chất chống đóng vón: bột talc, magnesium stearate, calcium carbonate.
Khối lượng trung bình viên: 650mg ± 7,5% (đã bao gồm vỏ nang)

 

Công dụng: Hỗ trợ giảm acid uric, hỗ trợ giảm triệu chứng sưng đau do gout.

Đối tượng sử dụng: Người lớn có acid uric máu cao, người bị gout.

Cách dùng: Người lớn uống 2 viên/lần × 2 lần/ngày

Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

 

📣 Tham gia Group để nhận tư vấn miễn phí từ BS chuyên khoa: https://www.facebook.com/groups/cosuckhoelacotatcacotatcacotatca/
📧 Email: thaoduocbachnhienmoc@gmail.com
🌐 Website: bachnhienmoc.com
📍 Địa chỉ: 78 Mặt Hồ Linh Quang, P. Văn Chương, Q. Đống Đa, Hà Nội
📞 Hotline: 038.608.06.08

Bách Nhiên Mộc mang sức khỏe và niềm vui đến mọi người dân Việt Nam!