Vi khuẩn HP – Nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét và ung thư dạ dày

Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý dạ dày phổ biến như viêm dạ dày, loét dạ dày và thậm chí ung thư dạ dày. Hiểu rõ về vi khuẩn HP giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa

1. Vi khuẩn HP là gì?

Helicobacter pylori (gọi tắt là vi khuẩn HP) là một loại vi khuẩn gram âm, có hình xoắn, thường sinh sống trong lớp nhầy bao phủ niêm mạc dạ dày. Đây là một trong số ít vi khuẩn có thể tồn tại trong môi trường acid khắc nghiệt của dạ dày nhờ khả năng tiết enzyme urease. Enzyme này giúp vi khuẩn phân giải ure thành amoniac, trung hòa acid xung quanh và tạo ra một môi trường sống an toàn trong niêm mạc dạ dày.

Vi khuẩn HP thường ký sinh bền vững trong niêm mạc dạ dày, gây ra tình trạng viêm mãn tính kéo dài và các tổn thương nghiêm trọng nếu không được điều trị.

2. Cơ chế gây bệnh của vi khuẩn HP

Khi vi khuẩn HP xâm nhập vào dạ dày, chúng sẽ bám vào lớp niêm mạc bảo vệ và bắt đầu phá hủy cấu trúc này bằng cách tiết ra các độc tố và enzyme gây tổn thương tế bào. Quá trình này khiến lớp niêm mạc dạ dày mất đi khả năng chống lại acid và enzym tiêu hóa, dẫn đến viêm niêm mạc.

Theo thời gian, viêm dạ dày chuyển thành viêm mãn tính, làm tổn thương sâu hơn và hình thành các vết loét trên niêm mạc dạ dày và tá tràng. Những vết loét này có thể gây đau đớn, chảy máu và nếu không được kiểm soát, có nguy cơ tiến triển thành thủng dạ dày hoặc ung thư dạ dày.

Ngoài ra, vi khuẩn HP còn kích thích phản ứng miễn dịch quá mức, gây tổn thương mô xung quanh và góp phần vào sự phát triển của các khối u ác tính trong dạ dày.

3. Các bệnh lý do vi khuẩn HP gây ra

Vi khuẩn HP liên quan đến nhiều bệnh lý dạ dày với mức độ nghiêm trọng khác nhau, cụ thể:

• Viêm dạ dày cấp và mãn tính: Tình trạng viêm kéo dài do vi khuẩn xâm nhập, làm tổn thương lớp niêm mạc.
• Loét dạ dày và tá tràng: Vi khuẩn HP làm mất cân bằng giữa yếu tố bảo vệ và yếu tố tấn công trong dạ dày, dẫn đến hình thành các vết loét.
• Rối loạn tiêu hóa không loét: Bao gồm khó tiêu chức năng, đầy hơi, ợ hơi thường xuyên.
• Ung thư dạ dày: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vi khuẩn HP được xếp vào nhóm 1 – tác nhân gây ung thư chắc chắn, chiếm phần lớn các trường hợp ung thư dạ dày trên thế giới.
• U lympho mô lympho liên kết niêm mạc (MALT lymphoma): Một dạng ung thư hiếm gặp của hệ thống lympho, có liên quan mật thiết đến nhiễm HP.

Như vậy, nhiễm HP không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

4. Đường lây truyền của vi khuẩn HP

Vi khuẩn HP lây truyền chủ yếu qua các con đường sau:

• Miệng – miệng: Qua việc dùng chung dụng cụ ăn uống, hôn, hoặc mớm thức ăn cho trẻ. Vi khuẩn có thể tồn tại trong nước bọt và mảng bám răng.
• Phân – miệng: Vệ sinh kém, sử dụng nguồn nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm dẫn đến nhiễm HP qua đường tiêu hóa.
• Dạ dày – miệng: Trong trường hợp trào ngược dạ dày, vi khuẩn HP có thể theo dịch trào ngược lên miệng, làm tăng nguy cơ lây nhiễm sang người khác.

Đặc biệt, trong môi trường sống chật chội, vệ sinh kém hoặc gia đình có người bị nhiễm HP, khả năng lây nhiễm rất cao. Trẻ em là nhóm đối tượng dễ bị nhiễm nhất do thói quen sinh hoạt và miễn dịch chưa hoàn chỉnh.

5. Triệu chứng nhiễm vi khuẩn HP

Không phải tất cả người nhiễm HP đều có triệu chứng rõ ràng, tuy nhiên các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Đầy bụng, khó tiêu, ợ hơi, buồn nôn.
• Đau vùng thượng vị: Có thể đau âm ỉ hoặc từng cơn.
• Chán ăn, sút cân không rõ nguyên nhân.
• Mệt mỏi kéo dài.

Một số trường hợp nhiễm HP không có triệu chứng (nhiễm tiềm ẩn) nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ phát triển bệnh lý nghiêm trọng. Do đó, việc tầm soát và chẩn đoán kịp thời rất quan trọng.

6. Chẩn đoán nhiễm vi khuẩn HP

Để xác định chính xác người bệnh có nhiễm HP hay không, các phương pháp chẩn đoán phổ biến gồm:

• Nội soi sinh thiết niêm mạc dạ dày: Là phương pháp chuẩn vàng, cho phép quan sát trực tiếp tổn thương và lấy mẫu xét nghiệm urease nhanh.
• Test hơi thở Urea (Urea breath test): Phương pháp không xâm lấn, độ chính xác cao, được dùng nhiều trong sàng lọc và kiểm tra sau điều trị.
• Xét nghiệm phân tìm kháng nguyên HP: Thuận tiện, không xâm lấn, phù hợp với trẻ em và người không muốn nội soi.
• Xét nghiệm máu tìm kháng thể HP: Ít được sử dụng do không phân biệt được nhiễm mới hay đã từng nhiễm.

Lưu ý, trước khi làm xét nghiệm cần ngưng các thuốc ức chế acid (thuốc PPI, bismuth…) để tránh kết quả sai lệch.

7. Điều trị vi khuẩn HP

Việc điều trị nhằm tiệt trừ hoàn toàn vi khuẩn HP, giúp làm lành tổn thương niêm mạc và giảm nguy cơ tái phát hoặc biến chứng.

Phác đồ điều trị phổ biến gồm:

• Kháng sinh: thường phối hợp 2 loại để tăng hiệu quả và giảm kháng thuốc (ví dụ clarithromycin, amoxicillin, metronidazole).
• Thuốc ức chế tiết acid (PPI): giúp giảm acid dạ dày, hỗ trợ làm lành tổn thương.
• Bismuth (nếu có): tăng cường tác dụng kháng khuẩn và bảo vệ niêm mạc.

Thời gian điều trị thường kéo dài từ 10 đến 14 ngày.

Thách thức trong điều trị:

• Tỷ lệ kháng kháng sinh ngày càng tăng, làm giảm hiệu quả phác đồ tiêu chuẩn.
• Tái nhiễm sau điều trị vẫn xảy ra, đặc biệt nếu không thay đổi thói quen sinh hoạt và vệ sinh.
• Tác dụng phụ của thuốc như buồn nôn, tiêu chảy có thể ảnh hưởng đến việc tuân thủ điều trị.

Sau khi kết thúc liệu trình, bệnh nhân cần được kiểm tra lại bằng test hơi thở hoặc xét nghiệm phân để xác nhận vi khuẩn đã được loại bỏ hoàn toàn.

8. Phòng ngừa nhiễm và tái nhiễm vi khuẩn HP

Phòng ngừa đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát sự lây lan và hạn chế nguy cơ bệnh lý dạ dày do HP gây ra. Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Dùng riêng dụng cụ ăn uống, không dùng chung đũa, muỗng, cốc.
• Không mớm thức ăn cho trẻ nhỏ.
• Đảm bảo nguồn nước và thực phẩm sạch, an toàn.
• Tầm soát HP định kỳ, đặc biệt với những người có người thân mắc bệnh ung thư dạ dày.

Việc duy trì vệ sinh cá nhân tốt và môi trường sống sạch sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm HP và các bệnh lý dạ dày liên quan.

9. Kết luận

Vi khuẩn HP là tác nhân chủ yếu gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm cho dạ dày, từ viêm, loét đến ung thư. Dù phổ biến và thường âm thầm, nhiễm HP có thể được phát hiện sớm và điều trị hiệu quả nếu người bệnh chủ động khám sức khỏe, tầm soát và tuân thủ đúng phác đồ điều trị.

Dạ Dày Bách Nhiên Mộc

Thành phần:

Trong mỗi viên có chứa:
- Bột Ô tặc cốt : 150mg
- 125mg cao khô hỗn hợp chiết xuất từ nguyên liệu:
- Lá khôi: 700mg
- Củ gai : 330mg
- Hậu phác : 220mg
- Bột Khương hoàng : 75mg
- Bột Hoài sơn : 75mg
- Bột Sâm Ngọc Linh: 2,4mg

Công dụng:

Hỗ trợ giảm acid dịch vị, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày. Hỗ trợ giảm nguy cơ viêm loét dạ dày, tá tràng, giảm các biểu hiện của viêm loét dạ dày, tá tràng như ợ hơi, ợ chua, đầy bụng, nóng rát thượng vị.

Đối tượng sử dụng:

Người có nguy cơ viêm loét dạ dày, tá tràng. Người bị viêm loét dạ dày, tá tràng.

Cách dùng:

Uống 2 viên/lần x 2-3 lần/ngày, uống trước khi ăn 1 giờ.

Lưu ý:

- Không dùng cho phụ nữ có thai, người mẫn cảm, kiêng kỵ với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm. 

- Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

- Bảo quản: Để nơi khô mát, tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ dưới 30°C. Để xa tầm tay trẻ em.

Hãy cùng Bách Nhiên Mộc đồng hành trên hành trình mang sức khỏe và niềm vui đến cho mọi người dân Việt Nam, bởi sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi con người.
📣 Tham gia Group để nhận tư vấn miễn phí từ BS chuyên khoa: https://www.facebook.com/groups/cosuckhoelacotatcacotatcacotatca/
📧 Email: thaoduocbachnhienmoc@gmail.com
🌐 Website: bachnhienmoc.com
📍 Địa chỉ: 78 Mặt hồ Linh Quang, Phường Văn Chương, Quận Đống Đa, TP Hà Nội
📞 Hotline: 038.608.06.08

Bách Nhiên Mộc - Thương hiệu thảo dược thiên nhiên vì sức khoẻ cộng đồng!