Cứng khớp gối: Nguyên nhân và cách xử lý

Cứng khớp gối là tình trạng thường gặp, gây hạn chế vận động và ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày. Đây có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý xương khớp tiềm ẩn hoặc hậu quả sau chấn thương, cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.

1. Cứng khớp gối là gì?

Cứng khớp gối là tình trạng khá phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là ở người cao tuổi hoặc những ai thường xuyên vận động mạnh. Khi khớp gối bị cứng, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc gập duỗi chân, khả năng vận động bị hạn chế đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tính linh hoạt mà còn làm mất sự cân bằng giữa các cơ, gân và mô mềm xung quanh khớp – đặc biệt là vùng đùi và bắp chân. Tình trạng này có thể cản trở các sinh hoạt hằng ngày liên quan đến việc co duỗi gối như đứng lên, ngồi xuống, leo cầu thang,…

Khớp gối giữ vai trò then chốt trong vận động, là nơi kết nối giữa đầu dưới xương đùi và đầu trên xương cẳng chân. Với cấu tạo phức tạp gồm xương, sụn, dây chằng, cơ và gân, khớp gối giúp duy trì sự ổn định và thực hiện nhiều chuyển động quan trọng như gập, duỗi và xoay chân. Bởi vậy, bất kỳ hoạt động nào từ đi lại thường ngày cho đến thể thao như chạy bộ, đạp xe hay bơi lội đều đòi hỏi sự tham gia tích cực của khớp gối.

Một khớp gối bình thường cần có khả năng vận động linh hoạt, có thể duỗi thẳng hoàn toàn (góc 0 độ) và gập tối đa khoảng 150 độ. Bên cạnh đó, khớp cũng cần thực hiện được các động tác xoay trong, xoay ngoài một cách nhịp nhàng.

Ở giai đoạn đầu, tình trạng cứng khớp gối có thể chỉ gây cảm giác khó chịu, vướng víu khi vận động. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và xử trí đúng cách, về lâu dài bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như dính khớp, mất khả năng vận động, teo cơ, suy dinh dưỡng mô mềm chi dưới, thậm chí dẫn đến nguy cơ tàn phế.

2. Dấu hiệu nhận biết cứng khớp gối

Một trong những biểu hiện điển hình của tình trạng cứng khớp gối là sự hạn chế về tầm vận động của khớp. Người bệnh thường cảm thấy đầu gối bị đau và cứng vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc sau khi giữ nguyên một tư thế quá lâu. Cảm giác này có thể kéo dài trong khoảng 15 đến 20 phút. Lúc này, người bệnh cần nhẹ nhàng vận động và xoa bóp vùng khớp để cải thiện sự linh hoạt và trở lại trạng thái vận động bình thường.

Nếu tình trạng khó cử động khớp kéo dài hơn, từ một giờ đến vài ngày mà không có dấu hiệu cải thiện rõ rệt, thì đây có thể là dấu hiệu cho thấy quá trình khô cứng khớp đang tiến triển nặng. Khi đó, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và can thiệp kịp thời.

Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể bị đau khớp kéo dài, không thể duỗi thẳng hoàn toàn đầu gối hoặc không thể gập gối quá 90 độ. Những triệu chứng này có thể xuất hiện thường xuyên trong sinh hoạt hàng ngày, gây cản trở lớn đến việc đi lại và vận động.

Ngoài ra, cứng khớp gối còn có thể đi kèm với các dấu hiệu khác như: khớp gối sưng đỏ, nóng lên bất thường; các cơ xung quanh bị yếu đi, xuất hiện hiện tượng co cơ, rút gân hoặc mô mềm; có thể có vết bầm hoặc xuất huyết quanh khớp gối. Trong một số trường hợp, người bệnh còn thấy mệt mỏi toàn thân, chán ăn, sốt nhẹ – đây là những biểu hiện liên quan đến tình trạng viêm lan tỏa trong cơ thể.

3. Nguyên nhân gây cứng khớp gối

3.1. Cứng khớp gối sau khi bị chấn thương

Tình trạng cứng khớp gối thường gặp ở những người từng bị tổn thương vùng khớp gối, chẳng hạn như đứt dây chằng, rách sụn chêm, tổn thương sụn khớp hoặc gãy xương quanh đầu gối. Khi xảy ra chấn thương, các cấu trúc bên trong khớp gối bị ảnh hưởng, tạo ra áp lực lên bề mặt sụn và gây ra phản ứng viêm. Chính sự tổn thương tại các bề mặt sụn sẽ khiến biên độ vận động của khớp bị thu hẹp, kèm theo đó là cảm giác đau, sưng tại vùng bị tổn thương.

3.2. Cứng khớp gối sau thời gian bất động

Việc bất động khớp là một phương pháp điều trị phổ biến sau chấn thương hoặc sau phẫu thuật vùng gối, thường được thực hiện bằng cách bó bột hoặc sử dụng nẹp cố định khớp. Thời gian bất động có thể kéo dài từ vài tuần, tuỳ thuộc vào mức độ tổn thương. Dù cần thiết để khớp được hồi phục, việc giữ khớp ở trạng thái không vận động trong thời gian dài dễ dẫn đến tình trạng hình thành mô xơ, sẹo trong ổ khớp. Các mô xơ này khiến khớp gối mất dần tính linh hoạt và trở nên cứng hơn sau khi tháo bột hoặc tháo nẹp. Vì vậy, cứng khớp gối sau bó bột là một biến chứng thường thấy.

3.3. Cứng khớp gối do bệnh lý viêm khớp hệ thống

Nhiều bệnh lý viêm khớp có tính hệ thống như viêm khớp dạng thấp hoặc viêm cột sống dính khớp có biểu hiện rõ rệt là đau và cứng khớp kéo dài, đặc biệt vào buổi sáng. Thời gian cứng khớp thường từ 45 phút đến hơn 1 giờ. Nếu các triệu chứng này kéo dài liên tục, đó có thể là dấu hiệu bệnh đang ở giai đoạn tiến triển. Việc không điều trị sớm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như thoái hóa khớp, tổn thương sụn nghiêm trọng hoặc biến dạng khớp. Vì vậy, phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất cần thiết.

4. Ai dễ bị cứng khớp gối?

Tình trạng cứng khớp gối có thể xảy ra ở bất kỳ ai, không phân biệt độ tuổi hay giới tính. Đây là biểu hiện thường gặp trong các bệnh lý liên quan đến xương khớp, đặc biệt khi các thành phần cấu trúc trong khớp gối như sụn, gân, dây chằng hoặc mô mềm bị tổn thương. Ngoài ra, cứng khớp cũng có thể phát sinh như một biến chứng sau điều trị các chấn thương tại vùng khớp gối.

Tuy vậy, theo nhiều thống kê y học, phụ nữ trong độ tuổi trung niên – đặc biệt sau tuổi 30 – là nhóm đối tượng có nguy cơ bị cứng khớp gối cao hơn so với nam giới hoặc các nhóm tuổi khác.

Một số đối tượng dễ bị cứng khớp gối bao gồm:

• Người đang trong quá trình phục hồi sau chấn thương vùng gối
• Người phải bó bột hoặc đeo nẹp cố định khớp gối trong thời gian dài
• Người lớn tuổi, đặc biệt ở giai đoạn xương khớp bắt đầu lão hóa
• Cá nhân từng có tiền sử phẫu thuật hoặc tổn thương nặng ở đầu gối
• Người thường xuyên phải làm việc nặng, lao động tay chân
• Vận động viên luyện tập thể thao cường độ cao
• Người sử dụng thuốc kháng sinh hoặc corticosteroid kéo dài, không theo chỉ định
• Người bị thừa cân hoặc béo phì, gây áp lực lớn lên khớp gối

5. Phương pháp chẩn đoán cứng khớp gối

Việc chẩn đoán tình trạng cứng khớp gối nhằm mục đích xác định nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng này, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Ở bước đầu tiên, bác sĩ sẽ khai thác thông tin lâm sàng từ người bệnh như: biểu hiện hiện tại, thời điểm bắt đầu xuất hiện triệu chứng, tiến triển của bệnh và tiền sử các vấn đề về khớp gối hoặc chấn thương liên quan.

Tiếp theo, bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra thực thể để đánh giá mức độ sưng, xác định điểm đau quanh vùng đầu gối và đo biên độ vận động khớp. Qua các dữ liệu lâm sàng này, bác sĩ có thể nhận diện rõ hơn bản chất của tình trạng giảm vận động khớp và xác định tổn thương cụ thể.

Để có được đánh giá đầy đủ hơn, người bệnh có thể được chỉ định làm thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng. Những phương pháp thường được sử dụng bao gồm:

• Chụp X-quang để quan sát cấu trúc xương và phát hiện tổn thương cơ học
• Chụp trục chi dưới nhằm đánh giá trục chịu lực của chân
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) để khảo sát chi tiết mô mềm, dây chằng, sụn và bao khớp
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) trong các trường hợp cần hình ảnh phân giải cao
• Siêu âm khớp gối để đánh giá tình trạng dịch khớp hoặc viêm phần mềm quanh khớp
• Chọc hút dịch khớp trong trường hợp nghi ngờ viêm hoặc nhiễm trùng
• Xét nghiệm máu nhằm phát hiện các dấu hiệu viêm toàn thân hoặc bệnh lý tự miễn liên quan đến khớp

Việc phối hợp giữa khai thác triệu chứng, thăm khám lâm sàng và sử dụng các kỹ thuật cận lâm sàng sẽ giúp đưa ra chẩn đoán chính xác và định hướng điều trị phù hợp nhất cho người bệnh.

6. Biến chứng nếu không điều trị kịp thời

Các biến chứng liên quan đến cứng khớp gối thường xảy ra khi tình trạng này kéo dài mà không được can thiệp điều trị kịp thời. Điều này đặc biệt phổ biến ở những trường hợp có nguyên nhân xuất phát từ viêm khớp hệ thống – nhóm bệnh lý có khả năng tiến triển mạn tính và gây tổn thương khớp sâu rộng.

Dù bắt nguồn từ bất kỳ nguyên nhân nào, cứng khớp gối đều tiềm ẩn nguy cơ làm giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến sự linh hoạt của khớp. Những nguy cơ này gia tăng ở người từng bị chấn thương vùng gối, từng phẫu thuật chỉnh hình khớp hoặc đang ở độ tuổi cao, khi các mô sụn và khớp bắt đầu thoái hóa tự nhiên.

Một số biến chứng có thể gặp bao gồm:

• Tình trạng viêm mạn tính hoặc xơ hóa tại khớp
• Biến dạng hình thể khớp gối
• Dính khớp, hạn chế hoàn toàn khả năng chuyển động
• Suy giảm hoặc mất hoàn toàn chức năng vận động của khớp
• Nguy cơ tàn phế nếu khớp mất khả năng hoạt động vĩnh viễn
• Teo cơ, co rút gân hoặc mô mềm quanh gối do thiếu vận động kéo dài

Để phòng ngừa những hậu quả nghiêm trọng này, người bệnh cần chủ động theo dõi và hiểu rõ tình trạng sức khỏe khớp của mình. Việc đi khám sớm khi xuất hiện các cơn đau khớp kéo dài trên một giờ hoặc có biểu hiện không thuyên giảm là điều cần thiết. Đồng thời, tuân thủ đúng chỉ định điều trị từ bác sĩ sẽ giúp phục hồi chức năng khớp tốt hơn và giảm thiểu tối đa nguy cơ xảy ra biến chứng trong tương lai.

7. Điều trị cứng khớp gối 

Trong điều trị tình trạng cứng khớp gối, mục tiêu chính là giải quyết nguyên nhân gốc rễ gây ra bệnh, thay vì chỉ tập trung vào các triệu chứng bên ngoài. Điều này đặc biệt quan trọng trong các trường hợp liên quan đến viêm khớp dạng thấp hoặc viêm dính khớp, khi việc điều trị bằng thuốc chống viêm, giảm đau theo hướng nội khoa thường được ưu tiên lựa chọn.

Với những bệnh nhân không đáp ứng tốt với điều trị bảo tồn, hoặc khi tình trạng khớp có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn, can thiệp ngoại khoa có thể được cân nhắc. Một số phương pháp như nội soi khớp để cắt lọc mô viêm, giải phóng khớp hoặc phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo sẽ được bác sĩ chỉ định tùy theo mức độ tổn thương và khả năng phục hồi của người bệnh.

Song song với điều trị y tế, việc phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Các bài tập chuyên biệt giúp người bệnh cải thiện phạm vi vận động của khớp, đồng thời ngăn ngừa tình trạng teo cơ, rút ngắn gân hoặc xơ cứng bao khớp quanh vùng gối.

Trong những trường hợp triệu chứng còn nhẹ, khớp gối mới bị cứng trong thời gian ngắn (dưới 10 ngày) và chưa ảnh hưởng đáng kể đến công việc hay sinh hoạt thường ngày, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bảo tồn tại chỗ như:

• Áp dụng chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm đau, thư giãn cơ và cải thiện tuần hoàn quanh khớp
• Tập vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của chuyên viên phục hồi chức năng
• Thực hiện các bài tập co – duỗi giúp duy trì độ linh hoạt của khớp gối
• Duy trì thói quen vận động như đi bộ khoảng 10.000 bước mỗi ngày, tùy vào sức khỏe cụ thể
• Bổ sung thực phẩm chức năng hỗ trợ xương khớp nếu cần, sau khi có chỉ định từ bác sĩ điều trị

Việc kết hợp các biện pháp điều trị phù hợp với từng giai đoạn bệnh sẽ giúp cải thiện hiệu quả vận động, giảm đau và phòng ngừa biến chứng lâu dài cho người bệnh.

8. Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng hỗ trợ khớp gối

Để ngăn ngừa tình trạng cứng khớp gối một cách hiệu quả, việc duy trì một lối sống tích cực, kết hợp chăm sóc sức khỏe toàn diện là điều cần thiết. Khi xương khớp được giữ trong trạng thái ổn định, nguy cơ gặp phải những vấn đề như khô cứng khớp sẽ được giảm thiểu rõ rệt.

Dưới đây là một số gợi ý hữu ích giúp bạn chủ động phòng tránh bệnh:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bữa ăn hàng ngày cần được cân đối giữa các nhóm chất dinh dưỡng, chú trọng cung cấp đầy đủ protein, chất xơ, khoáng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể.
• Bổ sung các vi chất quan trọng cho xương khớp: Đặc biệt là canxi, vitamin D và các axit béo không bão hòa như omega-3, giúp tăng cường sức khỏe khớp và làm chậm quá trình thoái hóa.
• Duy trì thói quen vận động hàng ngày: Nên lựa chọn các hoạt động nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng như đi bộ từ 8.000 – 10.000 bước mỗi ngày, thực hiện các bài tập đơn giản như vung tay, vung chân để tăng độ linh hoạt cho khớp.
• Tham gia các môn thể thao có lợi cho khớp: Bơi lội và đạp xe là hai bộ môn được khuyến khích vì giúp cải thiện tuần hoàn, tăng cường sức bền cơ bắp mà không tạo áp lực lớn lên các khớp gối.
• Khám sức khỏe định kỳ: Đối với người trưởng thành, việc kiểm tra tổng quát ít nhất hai lần mỗi năm giúp phát hiện sớm những bất thường ở hệ cơ – xương – khớp và có hướng can thiệp kịp thời nếu cần thiết.

Việc chủ động chăm sóc và bảo vệ sức khỏe khớp gối ngay từ hôm nay không chỉ giúp bạn hạn chế nguy cơ mắc bệnh mà còn góp phần duy trì chất lượng cuộc sống về lâu dài.

9. Kết luận

Cứng khớp gối nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến suy giảm chức năng vận động, ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống. Chủ động phòng ngừa và điều trị theo hướng dẫn của chuyên gia là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe xương khớp toàn diện.

Thực phẩm bảo vệ sức khoẻ Khớp Bách Nhiên Mộc:

Thành phần chính:

- Tang ký sinh: 300mg
- Đỗ trọng: 225mg
- Phòng phong: 225mg
- Ngưu tất: 225mg
- Tần cửu: 225mg
- Độc hoạt: 150mg
- Xuyên khung: 115mg
- Phục linh: 70mg
- Thược dược: 70mg
- Cam thảo: 70mg
- Địa hoàng: 42mg
- Bột Đương quy: 98mg
- Devil’s Claw Extract: 50mg (Chiết xuất cây móng quỷ, tỷ lệ chiết xuất 10:1)
- Bột Quế nhục: 22,4mg
- Bột Tế tân: 11,2mg
- Bột Nhân sâm: 4,48mg (Rhizoma et Radix Ginseng)
- Bột Sâm Ngọc Linh: 2,4mg (Rhizoma et Radix Panacis vietnamensis)

Công dụng:

 Hỗ trợ giảm các triệu chứng do viêm khớp, thoái hóa khớp. Hỗ trợ hạn chế lão hóa khớp, giúp khớp vận động linh hoạt.

Đối tượng sử dụng:

Người bị viêm khớp, thoái hóa khớp có các triệu chứng: đau nhức khớp, khó vận động.

Liều dùng:

Người lớn uống 2 viên/lần, 2-3 lần/ngày, nên uống sau ăn.

Lưu ý:

Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Để duy trì sức khỏe khớp dẻo dai và linh hoạt, bạn cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, luyện tập và sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như Khớp Bách Nhiên Mộc. Việc chăm sóc khớp rất quan trọng để giảm thiểu các triệu chứng đau nhức khớp, giúp bạn vận động dễ dàng hơn trong cuộc sống hàng ngày.

 

Hãy cùng Bách Nhiên Mộc đồng hành trên hành trình mang sức khỏe và niềm vui đến cho mọi người dân Việt Nam, bởi sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi con người.

--------------------------------------
Bách Nhiên Mộc - Thương hiệu thảo dược thiên nhiên vì sức khỏe cộng đồng!
📣 Tham gia Group để nhận tư vấn miễn phí từ BS chuyên khoa: https://www.facebook.com/groups/cosuckhoelacotatcacotatcacotatca/
🛒 Shopee: https://shopee.vn/shop/1576722813
🛒 Droppii: https://droppii.vn/thuong-hieu/bach-nhien-moc/
📧 Email: thaoduocbachnhienmoc@gmail.com
🌐 Website: bachnhienmoc.com
📍 Địa chỉ: 78 Mặt hồ Linh Quang, Phường  Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Quận Đống Đa, TP Hà Nội
📞 Hotline: 038.608.06.08

Bách Nhiên Mộc - Thương hiệu thảo dược thiên nhiên vì sức khoẻ cộng đồng!