Đái tháo đường tuýp 1 là bệnh rối loạn chuyển hóa mạn tính do tuyến tụy không sản xuất insulin, khiến đường huyết tăng cao. Bệnh thường khởi phát sớm, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe nếu không được kiểm soát đúng cách.

1. Hiểu rõ về đái tháo đường type 1

Đái tháo đường tuýp 1 (hay còn gọi là tiểu đường type 1) là một bệnh lý mạn tính, xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn và tấn công chính các tế bào beta tại tuyến tụy – nơi sản xuất insulin. Insulin là hormone thiết yếu giúp đưa đường (glucose) từ máu vào trong tế bào để tạo năng lượng. Khi insulin không được sản xuất đủ hoặc hoàn toàn không có, đường sẽ tích tụ trong máu, gây tăng đường huyết.

Đây là dạng tiểu đường ít phổ biến hơn tuýp 2, thường được chẩn đoán ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng vẫn có thể xảy ra ở người lớn. Nếu không được kiểm soát đúng cách, đái tháo đường type 1 có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tim mạch, mắt, thận và hệ thần kinh.

2. Nguyên nhân gây ra tiểu đường tuýp 1

2.1 Rối loạn tự miễn dịch

Phần lớn các trường hợp mắc tiểu đường tuýp 1 là do hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện sai tế bào beta là "kẻ thù" và tấn công chúng. Khi các tế bào beta bị phá hủy, tuyến tụy mất khả năng sản xuất insulin – hormone then chốt trong việc điều hòa lượng đường trong máu.

2.2 Yếu tố di truyền và môi trường

Một số người có yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt khi có người thân trong gia đình cũng bị đái tháo đường type 1. Tuy nhiên, không phải ai mang gen cũng sẽ phát triển bệnh. Yếu tố môi trường như nhiễm virus hoặc điều kiện sống cũng có thể kích hoạt quá trình tự miễn này.

3. Triệu chứng của bệnh đái tháo đường tuýp 1

Triệu chứng của tiểu đường tuýp 1 thường phát triển nhanh chóng, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Một số dấu hiệu cảnh báo phổ biến bao gồm:

• Tiểu nhiều: Khi lượng đường trong máu tăng cao, thận phải làm việc nhiều hơn để thải bớt ra ngoài.

• Khát nước liên tục: Do tiểu nhiều khiến cơ thể mất nước, dẫn đến cảm giác khát không dứt.

• Giảm cân không rõ nguyên nhân: Dù ăn uống đầy đủ, người bệnh vẫn sút cân do cơ thể không sử dụng được glucose làm năng lượng.

• Mệt mỏi, kiệt sức: Các tế bào thiếu năng lượng khiến cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi.

• Nhìn mờ, dễ nhiễm trùng: Lượng đường trong máu cao ảnh hưởng đến thị lực và làm suy yếu hệ miễn dịch.

Ngoài ra, ở trẻ nhỏ có thể xuất hiện tình trạng đái dầm, dễ cáu gắt, hoặc chậm phát triển thể chất.

4. Đối tượng có nguy cơ mắc đái tháo đường tuýp 1

Mặc dù có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng những người sau đây có nguy cơ mắc cao hơn:

• Trẻ em, đặc biệt từ 4 đến 14 tuổi.

• Người có người thân ruột thịt mắc bệnh.

• Người da trắng có nguy cơ cao hơn các nhóm chủng tộc khác.

• Những người từng nhiễm một số loại virus hoặc có tiền sử bệnh tự miễn.

5. Chẩn đoán bệnh tiểu đường tuýp 1

5.1 Kiểm tra đường huyết

Bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm máu để xác định lượng đường trong máu. Nếu chỉ số đường huyết khi đói ≥126 mg/dL hoặc đường huyết ngẫu nhiên ≥200 mg/dL kèm triệu chứng, khả năng mắc bệnh rất cao.

5.2 Xét nghiệm HbA1c

Chỉ số này phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2–3 tháng. Nếu HbA1c từ 6.5% trở lên, người bệnh có nguy cơ mắc tiểu đường.

5.3 Xác định kháng thể tự miễn

Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện sự có mặt của các tự kháng thể (như GAD, IA-2) – dấu hiệu điển hình của đái tháo đường tuýp 1.

5.4 Xét nghiệm ketone

Nếu nghi ngờ người bệnh rơi vào tình trạng nhiễm toan ceton – biến chứng cấp tính nguy hiểm – cần kiểm tra sự hiện diện của ketone trong nước tiểu hoặc máu.

6. Biến chứng nguy hiểm đái tháo đường tuýp 1

Biến chứng cấp tính

• Hạ đường huyết: Do dùng quá liều insulin hoặc bỏ bữa, biểu hiện run rẩy, vã mồ hôi, lẫn lộn, thậm chí co giật.

• Nhiễm toan ceton: Khi cơ thể thiếu insulin trầm trọng, bắt buộc phải dùng mỡ để tạo năng lượng, dẫn đến tích tụ axit ketone trong máu – gây buồn nôn, thở nhanh, mất ý thức, nguy hiểm đến tính mạng.

Biến chứng mạn tính

Nếu không kiểm soát tốt đường huyết trong thời gian dài, người bệnh có thể gặp:

• Bệnh tim mạch: Tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.

• Tổn thương thần kinh (bệnh thần kinh đái tháo đường): Gây tê bì chân tay, rối loạn tiêu hóa, rối loạn cương.

• Tổn thương mắt: Dẫn đến giảm thị lực, thậm chí mù lòa.

• Bệnh thận: Suy thận, phải lọc máu hoặc ghép thận.

• Bàn chân đái tháo đường: Các vết loét lâu lành, nguy cơ hoại tử, cắt cụt chi.

7. Phương pháp điều trị đái tháo đường tuýp 1

Sử dụng insulin

Đây là liệu pháp bắt buộc suốt đời với người mắc tiểu đường tuýp 1. Có nhiều loại insulin khác nhau:

• Insulin tác dụng nhanh: dùng ngay trước bữa ăn.

• Insulin tác dụng trung bình và dài: giúp duy trì mức đường huyết ổn định suốt ngày.

Việc tiêm insulin cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, kết hợp đo đường huyết thường xuyên để điều chỉnh liều phù hợp.

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Người bệnh cần được hướng dẫn ăn uống khoa học, kiểm soát lượng carbohydrate, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, ít đường đơn. Việc tính toán lượng carb trong bữa ăn giúp điều chỉnh chính xác liều insulin cần thiết.

Hoạt động thể chất đều đặn

Tập luyện giúp cải thiện độ nhạy insulin, tăng cường sức khỏe tim mạch. Người bệnh nên duy trì ít nhất 150 phút vận động mỗi tuần (tương đương 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần).

Theo dõi đường huyết và sức khỏe định kỳ

Kiểm tra chỉ số đường huyết hàng ngày giúp tránh biến chứng hạ hoặc tăng đường máu. Ngoài ra, cần xét nghiệm HbA1c 3–6 tháng/lần, kiểm tra mắt, thận, mỡ máu, huyết áp… để phát hiện sớm biến chứng.

8. Làm sao để phòng ngừa và phát hiện sớm đái tháo đường tuýp 1?

Hiện nay, chưa có phương pháp ngăn chặn hoàn toàn bệnh tiểu đường tuýp 1. Tuy nhiên, việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo hoặc sàng lọc tự kháng thể ở người có nguy cơ cao (trẻ có cha mẹ, anh chị mắc bệnh) giúp can thiệp kịp thời, hạn chế biến chứng.

Một số nghiên cứu đang được thực hiện để tìm cách trì hoãn sự khởi phát của bệnh, nhưng vẫn cần thêm thời gian để đưa vào ứng dụng thực tiễn.

Mặc dù là bệnh không thể chữa khỏi, nhưng nếu người bệnh được giáo dục đầy đủ, phối hợp tốt với bác sĩ và có lối sống khoa học, hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, năng động, tuổi thọ không thua kém người bình thường.

Một số yếu tố quan trọng giúp sống chung với bệnh hiệu quả:

• Chủ động học cách tự theo dõi và điều chỉnh insulin.

• Duy trì chế độ ăn lành mạnh, vận động đều đặn.

• Giữ tinh thần tích cực, tránh stress kéo dài.

• Tham gia nhóm hỗ trợ, kết nối cộng đồng để được chia sẻ và động viên.
  
  

9. Kết luận

Đái tháo đường tuýp 1 là bệnh lý phức tạp nhưng có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Việc chủ động hiểu biết, tuân thủ phác đồ điều trị và sống lành mạnh là chìa khóa để người bệnh sống khỏe mạnh, hạnh phúc lâu dài. Mỗi người trong gia đình, cộng đồng và nhân viên y tế đều đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ, nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

 

 

An Đường Bách Nhiên Mộc 

Thành phần: 

Dây thìa canh	500mg
Giảo cổ lam	375mg
Thục địa	337,5mg
Hoài sơn	300mg
Cam thảo đất	200mg
Huyền sâm	100mg
Cát căn	89mg
Mạch môn	89mg
Sơn thù	72mg
Bồ công anh	72mg

Công dụng:

• Hỗ trợ chuyển hóa đường trong cơ thể.

• Giúp giảm nguy cơ tăng đường huyết.

• Hỗ trợ tốt cho người có nguy cơ tiểu đường.

Liều dùng:

• Uống 3 viên/lần, 2-3 lần/ngày.

*Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. 

 

📣 Tham gia Group để nhận tư vấn miễn phí từ BS chuyên khoa: https://www.facebook.com/groups/cosuckhoelacotatcacotatcacotatca/
📧 Email: thaoduocbachnhienmoc@gmail.com
🌐 Website: bachnhienmoc.com
📍 Địa chỉ: 78 Mặt Hồ Linh Quang, P. Văn Chương, Q. Đống Đa, Hà Nội
📞 Hotline: 038.608.06.08

Bách Nhiên Mộc mang sức khỏe và niềm vui đến mọi người dân Việt Nam!